Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 "Karta Nauczyciela" (tekst jednolity). Rozdział 3a. Awans zawodowy nauczycieli (Dziennik Ustaw z 2018 r., poz. 967) http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDu19820030019
Rozporządzenie MEN z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dziennik Ustaw z 2018 r., poz. 1574)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001574
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dziennik Ustaw z 2019 r., poz. 1650). http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001574
Uwaga: Rozporządzenie z 1 marca 2013 stracio moc z dniem 1 wrzesnia 2018
Rozporządzenie MEN z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dziennik Ustaw z 2013 r., poz. 393)
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20130000393
Nauczyciel mianowany może rozpocząć staż na stopień nauczyciela dyplomowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej roku od dnia nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Warunkiem nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego jest odbycie stażu w wymiarze 2 lat i 9-ciu miesięcy, zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela oraz uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie.
Nauczyciel rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego, jednak nie później niż w ciągu 14 dni od rozpoczęcia zajęć, na swój wniosek skierowany do dyrektora szkoły. Do wniosku dołącza plan rozwoju zawodowego nauczyciela. Dyrektor szkoły zatwierdza plan w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć lub zwraca go nauczycielowi do poprawy ze wskazaniem na piśmie zakresu niezbędnych zmian. Nauczyciel jest obowiązany poprawić plan rozwoju zawodowego zgodnie z zaleceniami dyrektora szkoły i ponownie przedłożyć go dyrektorowi szkoły w wyznaczonym przez niego terminie, nie krótszym niż 3 dni robocze. Dyrektor szkoły zatwierdza poprawiony plan rozwoju zawodowego, uwzględniający jego zalecenia, w terminie 7 dni od dnia jego przedłożenia. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w trakcie stażu, dyrektor szkoły może pisemnie zobowiązać nauczyciela do wprowadzenia zmian w planie rozwoju zawodowego, w wyznaczonym przez niego terminie, nie krótszym niż 5 dni. W trakcie stażu nauczyciel może wprowadzać zmiany w planie rozwoju zawodowego za zgodą dyrektora szkoły. Dyrektor szkoły, w terminie 7 dni od dnia przedłożenia zmienionego planu rozwoju zawodowego, zatwierdza ten plan albo zwraca go nauczycielowi do poprawienia wraz z pisemnym zaleceniem wprowadzenia niezbędnych zmian.
Dyrektor szkoły zapewnia nauczycielowi odbywającemu staż warunki do:
- obserwacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych oraz innych zajęć prowadzonych w szkole, w szczególności zajęć prowadzonych przez nauczyciela tego samego przedmiotu lub rodzaju zajęć, w tej samej lub innej szkole,
- udziału w formach doskonalenia zawodowego, określonych w zatwierdzonym planie rozwoju zawodowego,
- korzystania z pomocy merytorycznej i metodycznej biblioteki pedagogicznej, poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innych placówek oświatowych.
W trakcie stażu dyrektor szkoły obserwuje i omawia z nauczycielem co najmniej jedne prowadzone przez niego zajęcia.
W planie rozwoju nauczyciel uwzględnia następujące wymagania niezbędne do uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego:
- umiejętność wykorzystania w pracy metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych, sprzyjających procesowi uczenia się,
- umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli,
- poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych;
- realizację co najmniej dwóch z następujących zadań:
a) opracowanie i wdrożenie programu, innowacji lub innych działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, powiązanych ze specyfiką szkoły, w szczególności na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
b) wykonywanie zadań opiekuna stażu, opiekuna praktyk pedagogicznych, nauczyciela-doradcy metodycznego, przewodniczącego zespołu nauczycieli, koordynatora wolontariatu, koordynatora projektu, kuratora społecznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych – także nauczyciela-konsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej,
c) uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie podstawowym, a w przypadku nauczycieli języków obcych – umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie podstawowym,
d) opracowanie autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym lub w formie innej zwartej publikacji.
W okresie odbywania stażu nauczyciel powinien:
- podejmować działania mające na celu doskonalenie warsztatu pracy, w tym umiejętności stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej,
- realizować zadania służące podniesieniu jakości pracy szkoły,
- pogłębiać wiedzę i umiejętności służące własnemu rozwojowi oraz podniesieniu jakości pracy szkoły, samodzielnie
lub przez udział w różnych formach doskonalenia zawodowego, - przeprowadzić co najmniej 3 godziny zajęć otwartych dla nauczycieli oraz dokonać ich ewaluacji, w obecności,
w miarę możliwości, nauczyciela-doradcy metodycznego w zakresie tych zajęć lub nauczyciela-konsultanta lub przedstawicielaorganu sprawującego nadzór pedagogiczny
W terminie 7 dni od dnia zakończenia stażu nauczyciel składa dyrektorowi szkoły sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego, uwzględniające efekty jego realizacji dla nauczyciela i szkoły. Po zakończeniu stażu dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela. W okresie 3 lat od dnia otrzymania pozytywnej oceny dorobku zawodowego nauczyciel składa wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Do wniosku nauczyciel dołącza:
- kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe, poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem,
- zaświadczenie dyrektora szkoły o: wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu, ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał staż, dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego i dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji tego planu, przyczynach wydłużenia okresu stażu oraz zaliczenia dotychczas odbytego stażu, ze wskazaniem podstawy prawnej odpowiednio wydłużenia albo zaliczenia okresu stażu oraz okresu nieobecności w pracy lub niepozostawania w stosunku pracy,
- kopię sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem,
- kopię oceny dorobku zawodowego za okres stażu, poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem.
- opis i analizę sposobu realizacji jednego z trzech piewrwszych zadań oraz jednego z zadań a-d określonych w wymaganiach na stopień nauczyciela dyplomowanego, w szczególności ze wskazaniem uzyskanych efektów
dla nauczyciela i szkoły, - kopię dyplomu lub świadectwa potwierdzającego znajomość języka obcego na poziomie podstawowym, o których
mowa w przepisach w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, poświadczone przez pracodawcę
za zgodność z oryginałem – jeżeli nauczyciel realizował zadanie, - kopię aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem.
Organ sprawujący nadzór pedagogiczny powołuje komisję kwalifikacyjną i powiadamia nauczyciela o terminie i miejscu przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej na co najmniej 7 dni przed datą posiedzenia komisji. W skład komisji wchodzą:
- przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, jako jej przewodniczący,
- dyrektor szkoły, z wyjątkiem przypadku gdy o awans ubiega się dyrektor szkoły,
- trzej eksperci z listy ekspertów prowadzonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
Komisja kwalifikacyjna zapoznaje się z oceną pracy nauczyciela i sprawozdaniem z realizacji planu rozwoju zawodowego oraz analizuje dorobek zawodowy na podstawie przedłożonej przez nauczyciela dokumentacji oraz przeprowadzonej rozmowy, podczas której nauczyciel:
- prezentuje sposób realizacji wybranego przez siebie zadania, którego opis i analiza nie była dołączona do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego,
- odpowiada na pytania członków komisji dotyczące wpływu działań i zadań zrealizowanych przez nauczyciela w okresie stażu na podniesienie jakości pracy szkoły, w której nauczyciel odbywał staż,
- wykazuje się umiejętnością rozwiązania wskazanego przez komisję problemu związanego z wykonywaną pracą, z uwzględnieniem przepisów prawa,
- określa cele dalszej pracy i własnego rozwoju.
Każdy z członków komisji ocenia spełnianie przez nauczyciela stażystę wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego w skali od 0 do 10. Odrzuca się jedną najwyższą i jedną najniższą ocenę punktową. Nauczyciel uzyskuje akceptację komisji kwalifikacyjnej, jeżeli obliczona średnia arytmetyczna punktów wynosi co najmniej 7.
Przepisy przejściowe:
- Odbywanie stażu na kolejny stopień na dotychczasowych warunkach
Staż na kolejny stopień awansu zawodowego nauczyciela rozpoczęty i niezakończony przed dniem 1 września 2018 r. jest odbywany według dotychczasowych przepisów. - Niezakończone postępowania o nadanie nauczycielom stopnia awansu
Do postępowań o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego, wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 września 2018 r., stosuje się przepisy dotychczasowe. - Ocena dorobku zawodowego nauczyciela - przepis przejściowy
W przypadku nauczycieli, którzy zakończyli staż na kolejny stopień awansu zawodowego przed dniem 1 września 2018 r., lecz do tego dnia nie otrzymali oceny dorobku zawodowego za okres stażu lub nie złożyli wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego, ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu jest dokonywana oraz postępowanie kwalifikacyjne lub egzaminacyjne jest prowadzone według dotychczasowych przepisów. - Niezakończony staż w przypadku nauczyciela stażysty - stosowanie przepisów dotychczasowych
W przypadku nauczyciela stażysty, który w dniu 1 września 2018 r. odbywa staż na kolejny stopień awansu zawodowego, rozpoczęty z początkiem roku szkolnego 2017/2018, ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu jest dokonywana oraz postępowanie kwalifikacyjne na stopień nauczyciela kontraktowego jest prowadzone według dotychczasowych przepisów. - Art. 129. [Uwzględnienie pozytywnej oceny dorobku zawodowego nauczyciela w przypadku zmiany miejsca zatrudnienia]
W przypadku nauczyciela kontraktowego i nauczyciela mianowanego, który do dnia 1 września 2018 r. w trakcie odbywania stażu na kolejny stopień awansu zawodowego zmienił miejsce zatrudnienia i za okres dotychczas odbytego stażu otrzymał pozytywną ocenę dorobku zawodowego, ocena ta jest uwzględniana do oceny pracy dokonywanej po zakończeniu całego stażu.