Logopedia (Wrocław - WSB)

Studia nadają kwalifikacje do pracy w charakterze logopedy na wszystkich etapach edukacyjnych, w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub w służbie zdrowia. Przeznaczone są dla osób, które legitymują się ukończeniem studiów wyższych (głównie pedagogiki, psychologii, polonistyki, resocjalizacji). Kandydat powinien charakteryzować się dobrym słuchem oraz płynną i prawidłową artykulacją.

Program zajęć zawiera następujące przedmioty:

Moduł psychologiczno-pedagogiczny (68 godz.)

Rozwój mowy dziecka (12 godz.)

• rozwój mózgu oraz narządów mowy w okresie prenatalnym
• rozwój mowy: okres melodii, wyrazu, zdania, swoistej mowy dziecka.

Psychologia rozwojowa i kliniczna 

• rozwój i zaburzenia mowy u dzieci.
• determinanty rozwojowe a rozwój mowy
• rola psychologii klinicznej w zaburzeniach mowy
• determinanty zaburzeń psychicznych i emocjonalnych
• narzędzia wywiadu i obserwacji dziecka
• diagnoza psychologiczna i kliniczna
• pomoc psychologiczno-pedagogiczna

Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej

• podstawy pedagogiki specjalnej: oligofrenopedagogiki, surdopedagogiki, tyflopedagogiki, surdotyflopedagogiki, pedagogiki osób przewlekle chorych, pedagogika osób wybitnie zdolnych, pedagogika korekcyjno-kompensacyjna
• podstawy rewalidacji, resocjalizacji, rehabilitacji i terapii pedagogicznej
• metodyka pracy z dziećmi z dysfunkcjami
• zasady organizacji zajęć terapeutycznych

Zaburzenia procesów emocjonalno-motywacyjnych u dzieci 

• najczęstsze odchylenia w budowie i funkcjonowaniu organizmu dziecka
• rodzaje zaburzeń procesowych
• zaburzenia rozwoju procesów emocjonalno-motywacyjnych
• współpraca z psychologiem
• wsparcie instytucjonalne.

Terapia trudności w czytaniu i pisaniu 

• szerokie ujęcie dysleksji rozwojowej
• symptomy ryzyka dysleksji
• podstawy terapii pedagogicznej
• ćwiczenia praktyczne – konstruowanie programów i konspektów do zajęć korekcyjno – kompensacyjnych
• ćwiczenia w usprawnianiu analizy i syntezy słuchowej, mowy i koordynacji słuchowo – wzrokowej
• usprawnianie zaburzonych procesów psychomotorycznych

Moduł językoznawczy (82 godz.)

Rozwój sprawności językowych u dzieci 

• pojęcie sprawności komunikacyjnej 
• kompetencja językowa
• kompetencja komunikacyjna
• kompetencja kulturowa
• sprawność stylistyczna
• językowa sprawność sytuacyjna
• sprawność pragmatyczna

Kultura języka polskiego 

• umiejętność poprawnego mówienia i pisania
• akcentowanie oraz znaki interpunkcyjne
• zasady kształtowania pozytywnej postawy wobec języka  działalność kulturalno-językowa 

Elementy morfologii, słowotwórstwa i składni języka polskiego

• morfologia w strukturze języka.Budowa morfologiczna wyrazów
• podstawowe jednostki fleksyjne
• charakterystyka odmiennych części mowy
• charakterystyka nieodmiennych części mowy
• podstawowe pojęcia słowotwórcze
• pojęcie i zakres składni.

Glottodydaktyka (16 godz.)

• glottodydaktyka a dysleksja i analfabetyzm funkcjonalny
• metoda zabawy i poznawania znaków graficznych
• techniki płynnego czytania ze zrozumieniem i płynnego pisania

Fonetyka języka polskiego z elementami ortofonii z metodyką

• działy fonetyki
• główne pojęcia fonologii
• klasyfikacja i opis głosek polskich
• główne zjawiska fonetyczne polszczyzny
• fonetyczny zapis ciągu fonicznego
• słuch fonemowy i świadomość fonologicznej budowy wyrazu
• wymowa a pisownia
• zastosowanie wiedzy z zakresu fonetyki ortodoncji w logopedii.

Emisja i higiena głosu

• znaczenie oddychania dla emisji głosu
• czynniki biologiczne a kształtowanie się głosu
• ćwiczenia emisyjne.

Moduł medyczny (88 godz.)

Współczesne metody badania narządu słuchu

• metody subiektywne: progowa audiometria tonalna, audiometria nadprogowa, audiometria słowna, audiometria behawioralna
• metody obiektywne: audiometria impedancyjna, otoemisja akustyczna, audiometria elektrofizjologiczna
• metodyka pracy logopedy.

Anatomia narządu głosu i słuchu

• szczegółowa wiedza na temat anatomii i fizjologii narządu głosu i mowy
• budowa krtani - chrząstki, mięśnie, połączenia stawowe, unerwienie i unaczynienie, piętra krtani, funkcje krtani
• budowa jamy ustnej, gardła, przestrzenie rezonacyjne
• budowa narządu słuchu (budowa ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego, unaczynienie i unerwienie, nerw twarzowy
• mechanizmy przewodzenia dźwięku, teorie słyszenia
• podstawowe jednostki patologiczne narządu głosu, słuchu i mowy.

Ortodoncja z metodyką

• diagnoza zaburzeń wymowy u osób z wadami zgryzu
• zasady współpracy z ortodontą
• wczesne wykrywanie wad zgryzu
• metodologia pracy z dziećmi z wadami zgryzu i aparatem ortodontycznym

Foniatria – anatomia i patologia narządu mowy

• najczęstsze zaburzenia i schorzeniami głosu, mowy, języka oraz narządu słuchu u dzieci
• fizjologia i patologia głosu
• komunikacja ustna
• pomoc instytucjonalna.

Surdologopedia z metodyką

• etiologia głuchoty
• najczęstsze przyczyny niedosłuchu i głuchoty
• metody badania stosowane u dzieci z niedosłuchem
• poradnictwo rodzinne i rola rodziców w terapii dzieci niesłyszących
• determinanty mowy u dzieci z wadą słuchu
  • język migowy

Psychiatria i neurologia dziecięca i młodzieży (16 godz.)

• neuropsychologia języka i mowy człowieka
• nowoczesna diagnostyka neuropsychologiczna
• reakcje nerwicowe
• autyzm dziecięcy
• dziecko z chorobami nerwowo-mięśniowymi
• postępowanie logopedy z dziećmi
• współpraca z psychiatrą i neurologiem

Moduł terapii logopedycznej (242 godz.)

Wprowadzenie do logopedii

• terminologia
• prawne aspekty pracy logopedy
• zakres oraz działy logopedii
• specjalizacje w logopedii
• logopedia a inne dziedziny wspomagające
• status zawodowy i etyka pracy logopedy.

Klasyfikacja zaburzeń mowy

• klasyfikacja przyczynowa zaburzeń mowy według Ireny Styczek
• klasyfikacja objawowa zaburzeń mowy według Leona Kaczmarka
• językoznawcza klasyfikacja zaburzeń mowy według Józefa Tadeusza Kani
• logopedyczna klasyfikacja zburzeń mowy według Stanisława Grabiasa.

Metodyka pracy i warsztat logopedy

• narzędzia w pracy logopedy
• dokumentowanie pracy logopedycznej
• zasady współpracy instytucjonalnej
• służba zdrowia w pracy logopedy
• podstawowe procedury postępowania logopedycznego: diagnozowanie, budowanie programu terapii, postępowanie terapeutyczne.

Balbutologopedia z terapią

• przyczyny jąkania się u dzieci i dorosłych
• metody stosowane leczeniu niepłynności mówienia
• echokorekcja
• profilaktyka w zakresie niepłynności mówienia, w tym jąkania się.

Dyslalia z terapią

• dyslalia pochodzenia ośrodkowego, dyslalia motoryczną, dyslalia sensoryczna
• diagnoza dyslalii
• terapia dyslalii
• metodologia postępowania

Afazja i dysfazja z metodyką

• przyczyny powstawania afazji i dysfazji
• uszkodzenia ośrodków mowy w mózgu człowieka dojrzałego
• uszkodzenia okolic ważnych dla przyszłego rozwoju mowy u małego dziecka
• podział kliniczny afazji i dysfazji
• diagnoza logopedyczna
• wczesna terapia i metody pracy

Diagnoza i terapia zaburzeń mowy dzieci z niepełnosprawnością intelektualną 

• rozwój dziecka a stopnie niepełnosprawności intelektualnej
• zasady diagnostyki logopedycznej
• korelacje dysfunkcji umysłowych z innymi zaburzeniami rozwoju
• terapia mowy u dzieci z lekka, głębszą i głęboką niepełnosprawnością intelektualną
• metodologia pracy logopedy.

Diagnoza i terapia zaburzeń mowy dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera

• charakterystyka autyzmu
• zaburzenia mowy w autyzmie
• dwie techniki lingwistyczne, którymi posługują się dzieci z autyzmem
• terapia mowy dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera.

Dysglosja z metodyką

• diagnoza dysglosji
• przyczyny i diagnostyka wad zgryzu
• logopedyczna terapia wad wymowy u osób z wadami zgryzu i rozszczepem
• wczesna opieka logopedyczna dzieci z wadami zgryzu i rozszczepem
• dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego osób z dysglosją
• warsztat pracy logopedy

Dysartria z metodyką (16 godz.)

• uszkodzenia ośrodków i dróg unerwiających aparat mówienia
• podział dysartrii według kryterium przyczynowego
• diagnoza i terapia osób dorosłych z dysartrią
• diagnoza i terapia osób dzieci z dysartrią * budowanie kontaktu z pacjentem z dysartrią
• postępowanie logopedyczne

Logorytmika (16 godz.)

• rola ćwiczeń słuchowych, wokalnych, ruchowych i słuchowo-ruchowych w stymulacji rozwoju mowy
• charakterystyka metody i możliwości jej wykorzystania w profilaktyce i terapii
• ćwiczenia z zakresu techniki ruchu, poczucia metrum i tempa, ćwiczenia rytmiczne
• ćwiczenia inhibicyjno-incytacyjne
• gra na instrumentach perkusyjnych.

Laryngologopedia z metodyką 

• funkcjonowanie narządów po całkowitym usunięciu krtani
• cechy głosu i mowy przełykowej * ćwiczenia w wywoływaniu i utrwalaniu pseudogłosu i pseudomowy - rehabilitacja motoryczna laryngektomowanych 
• rehabilitacja psychologiczna osób po laryngektomii
• współpraca z laryngologiem
• postępowanie logopedyczne

Wczesna interwencja logopedyczna (12 godz.)

• rozwój dziecka w aspekcie przygotowania do mowy
• wczesna ocena logopedyczna noworodka
• rozwój czynnościowy i funkcjonalny organizmu noworodka ważnych dla mowy
• rozwój mowy u dzieci w okresie wczesnego rozwoju
• metodologia postępowania logopedy

Metodyka relaksacji

• cele i zadania relaksacji
• relaksacja oddechowa dla dzieci
• technika relaksacji według Jacobsona
• relaksacja według Wintreberta
• trening autogenny Schultza
• trening autogenny w wersji Anny Polender

Pedagogika zabawy 

• rola zabawy w życiu człowieka.
• gry i zabawy integracyjne.
• zabawy ruchowe.

Komunikacja alternatywna i wspomagającej

• komunikacja niewerbalna dzieci upośledzonych umysłowo
• systematyka znaków i znaczeń
• diagnoza dziecka w zakresie jego możliwości stosowania pozawerbalnych form komunikacji
• alternatywne formy komunikowania się z dzieckiem

Wykorzystanie informatyki w logopedii 

• komputer w pracy logopedy i wspomaganiu terapii osób z uszkodzeniami neurologicznymi
• programy komputerowe w pracy logopedy
• indywidualizacja procesu terapeutycznego
• wykorzystanie komputera w przygotowaniu warsztatu pracy logopedy

Praktyka logopedyczna (120 godz. 40 godz. po I, II i III semestrze)

• Zapoznanie się ze specyfiką placówki, w której odbywa się praktyka.
• Obserwacja warsztatu pracy logopedy.
• Praktyczne zapoznanie z różnymi formami oceny. diagnozy i terapii przydatnymi w pracy logopedycznej.
  • Posługiwanie się dokumentacją logopedyczną.
• Zastosowanie teorii w praktyce.
• Realizacja praktyki zgodnie z programem.

Warunkiem ukończenia studiów jest uzyskanie zaliczenia z odbytych praktyk
i zdanie egzaminu końcowego obejmującego wiedzę z przedmiotów realizowanych na zajęciach.